Thời tiết những ngày đầu đông đang có dấu hiệu thay đổi nhiệt độ thất thường, là điều kiện cho các chứng bệnh về hô hấp phát triển, trong đó có chứng ho về đêm khiến cho người bệnh bị mất ngủ, mệt mỏi, ảnh hưởng đến học tập và làm việc…
Chứng ho về đêm
Ho là 1 triệu chứng rất hay gặp, nhất là những khi thời tiết thay đổi, hít phải nhiều bụi, khói, khói bếp, khói lò… , là 1 phản xạ sinh lý có đặc tính bảo vệ cơ thể nhằm tống ra khỏi đường hô hấp các chất dịch, đàm do phế quản hay phổi tiết ra hoặc các dị vật từ ngoài lọt vào như: thức ăn, bụi… Do đó, ho được coi là 1 cơ chế bảo vệ bộ máy hô hấp. Ho không phải là bệnh mà là 1 triệu chứng của nhiều bệnh.
Ho về đêm chỉ tình trạng không ho vào ban ngày, nhưng cứ đến đêm lại ho, có thể bị ho từng cơn và ho dai dẳng, liên tục. Nguyên nhân và triệu chứng của chứng ho về đêm ở trẻ em và người lớn thể hiện như:
Khi bé bị ho, bạn cần thường xuyên vệ sinh mũi họng cho bé.
Nhiều bé không ho vào ban ngày vì thời điểm này bé đang ở tư thế vận động, các chất nhầy tiết sẽ thoát ra ngoài 1 cách dễ dàng. Nhưng ban đêm, khi ngủ, các chất nhầy bị ứ đọng trong cổ họng gây kích thích ho. Chính đờm nhớt đó sẽ làm bé nghẹt thở, khó chịu không ngủ được và sẽ quấy khóc suốt đêm. Bé còn có thể sẽ bị đau bụng, ho đỏ mặt và cong người vì khi ho, các cơ ở bụng co lại, đẩy cơ hoành lên, tống đàm ra khỏi cổ. Nếu đột ngột thấy trẻ bị ho sặc sụa, không bị sốt nhưng lại khó thở, mặt bị tái đi thì có thể do trẻ đã bị 1 dị vật lọt vào đường hô hấp.
Trẻ ho về đêm cũng có thể trẻ bị cảm lạnh, bị viêm mũi xoang đàm nhầy từ mũi xoang chảy xuống họng kích thích gây ho khi ngủ. Bé bị hen cũng hay ho về đêm do đường thở có khuynh hướng nhạy cảm hơn, dễ kích ứng về đêm, cơn ho sẽ dài và dày khiến bé bị mệt mỏi. Khi ho nhiều sẽ kích thích phản xạ hầu họng gây nôn trớ.
Với các bé bị chứng ho về đêm hay ho lúc ngủ trưa, sặc từng cơn dẫn đến nôn trớ, là triệu chứng của ho do trào ngược dạ dày. Trẻ bị chứng trào ngược, van dạ dày không tốt, vì vậy, thức ăn và dịch tiết bị trào ngược lên đường hô hấp sẽ dễ gây nên chứng viêm đường hô hấp. Ho thường hay xảy ra đối với các bé hay ăn uống sát giờ đi ngủ, thức ăn không kịp tiêu hóa cùng với 1 lượng dịch vị tiết ra nhiều hơn trong giấc ngủ, gây ứ đọng và trướng dạ dày. Sau 1 thời gian dài ăn uống đêm liên tục, các cơ của bé bị suy yếu, không khép kín được miệng trên của dạ dày, tạo điều kiện cho các chất dịch ứ trong dạ dày trào ngược lên thực quản, rỉ ra họng và tràn vào thanh quản gây nên việc bé ho sặc từng cơn.
Chăm sóc bé bị ho đêm
Đa số khi thấy bé bị ho về đêm, các bố mẹ thường hay áp dụng 1số bài thuốc dân gian để giúp con bớt ho. Có thể hấp mật ong với quất, mật ong với lá húng chanh, lá hẹ… chắt lấy nước rồi cho bé uống ngày 3 – 4 lần. Những cách này giúp cho bé giảm ho hiệu quả và lành tính. Bạn cần phải thường xuyên vệ sinh mũi họng cho bé.
Bố mẹ cần hạn chế cho bé ăn uống sát giờ đi ngủ. Tốt nhất nên cho bé ăn uống trước khi ngủ 1 giờ. Hạn chế cho trẻ ăn các loại thức ăn kích thích ho nhiều hơn như cua, tôm… Trước khi đi ngủ, bạn hãy cho bé uống 1 thìa mật ong ấm giúp con hạn chế cơn ho, làm cơn ho dịu đi và giúp con ngủ ngon hơn. Lưu ý hạn chế mật ong cho bé dưới 1 tuổi.
Hãy kê cao gối cho con ngủ, đầu và vai cao hơn than để ngăn đàm nhớt hay nước mũi ứ lại ở họng. Hãy giữ ấm cho con khi ngủ, không hở bụng, hở tay dễ khiến con bị nhiễm lạnh và ho nhiều hơn. Tránh đừng để cho trẻ tiếp xúc với khói xe cộ, khói thuốc lá và bụi, giữ vệ sinh mũi họng cho bé và môi trường sống xung quanh.
Ho đêm ở người lớn
Ban ngày có khi chỉ ho húng hắng chốc lát, không có dấu hiệu của cúm hay viêm họng, nhưng đến khi ngủ trưa hay ban đêm, bạn lại bị ho, thậm chí ngứa họng phải khậm khoặc và ho dai dẳng, liên tục. Tình trạng này diễn ra thường xuyên sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ, khiến bạn khó chịu, mệt mọi và dễ cáu kỉnh, hiệu suất làm việc sẽ bị ảnh hưởng. Chứng ho về đêm ở người lớn có thể do những yếu tố sau:
Do hen suyễn: Hầu hết những người bị bệnh hen suyễn đều có thể gặp phải các vấn đề về hô hấp như ho khan. Vì vậy, dấu hiệu ho về đêm cũng có thể là triệu chứng ban đầu của bệnh hen suyễn.Những triệu chứng đó xuất hiện và biến mất phụ thuộc vào hoạt động và yếu tố tác động. Những dấu hiệu đầu tiên thường là ho và thở rít, các triệu chứng tái đi, tái lại và thường nặng về đêm, khi gắng sức hoặc gặp lạnh. Khi nhiễm lạnh, cảm cúm hoặc nhiễm trùng đường hô hấp có thể gây bùng phát bệnh hen suyễn, khi đó, người bệnh sẽ cảm thấy khó thở, thở rít, ho tăng, khạc đờm tăng, nặng ngực…
Viêm xoang: Khi bị viêm xoang, các xoang bị viêm sẽ bị tắc,bị ngạt mũi, các chất nhầy chảy xuống mặt sau của cổ họng. Vào ban ngày, các chất nhầy này được người bệnh xì ra hoặc tự trôi xuống đường tiêu hóa. Nhưng về ban đêm, dịch nhầy dễ ứ lại nơi cổ họng và gây ho. Chứng nghẹt mũi do viêm xoang khiến người bệnh khi ngủ dễ phải thở bằng miệng, do vậy, họng rất dễ khô, rát và sẽ bị ho về đêm.
Trào ngược axit (hay còn gọi là GERD) cũng gây ho. Khi nằm xuống, các axit gây khó tiêu và ợ nóng trong dạ dày có thể trào ngược lên phổi dẫn đến ho. Nếu nguyên nhân gây ho và khó chịu về ban đêm đã được xác định thì hãy cố gắng ăn ít hơn vào buổi tối, khi ngủ nên gối cao đầu, việc trào ngược sẽ giảm đi và bớt ho.
Nếu tình trạng bị ho đêm kéo dài hơn 5 ngày (cả trẻ em và người lớn), kèm theo các triệu chứng như sổ mũi, ho sâu, khó thở, đau bụng…, người bệnh cần phải đi khám chuyên khoa để được dùng thuốc và tư vấn cách trị bệnh hiệu quả, chỉ dùng thuốc khi có hướng dẫn của thầy thuốc.